تخریب زمین ممکن است دلایل متعددی داشته باشد؛ به عنوان مثال، برای تخریب یک خانۀ قدیمی و ساخت آپارتمان های متعدد به جای آن، ساخت یک مجتمع گردشگری- تفریحی و بسیاری سازه های عمرانی دیگر، نیاز داریم تا زمین در نظر گرفته برای آن را تخریب کنیم. این عملیات تخریب زمین و سازه، هر روز با پیشرفت صنعت و روی کار آمدن ابزار و وسایل گوناگون پیشرفته تر نسبت به گذشته، بسیار راحت تر انجام می‌شود. یکی از بهترین و پیشرفته ترین ابزارهایی که هم اکنون در بازار برای تخریب زمین و بتن وجود دارد، پیکور است. در این مقاله می‌خواهیم به این بپردازیم که پیکور چیست و همچنین کارکرد این وسیله، انواع آن و نحوۀ استفاده از آن را نیز مورد بررسی قرار می دهیم.
پیکور چیست؟
پیکور برای کسانی که در عملیات تخریب سازه های بتنی فعالیت می‌کنند، نام آشنایی است. این ابزار که بیشتر با نام های «چکش برقی» و «بتن کن» در بازار مشهور است، ابزاری بسیار قدرتمند است که توانایی تخریب بسیار بالایی داشته و می‌تواند هرگونه سنگ طبیعی و مصنوعی را تخریب کند. واژۀ پیکور از نام لاتین تیشه سنگ شکن وارد زبان فارسی شده و اولین بار توسط برند هیتلی، یکی از بهترین برندهای دنیا که در زمینۀ تولید انواع چکش تخریب فعالیت می‌کند، وارد ایران شد؛ به همین دلیل، بسیاری از استادکاران و صنعتگران همچنان چکش پیکور را به این اسم می‌شناسند و آن را با نام دریل هیلتی جستجو می‌کنند.
پیکور چگونه کار می‌کند؟
پس از اینکه بررسی پیکور چیست به نحوه کارکرد آن می پردازیم .انواع پیکور های موجود در بازار بسیار متنوع هستند، اما تمامی این چکش ها صرف نظر از انرژی مصرفی آن ها، کلیّت کار یکسانی دارند و فقط از نظر نحوۀ کارکرد تفاوت های جزئی با یکدیگر دارند. پیکور با ایجاد هوای فشرده درون سیلندر و بالا و پایین رفتن پیستون داخل آن، ایجاد ضربه کرده و بدین ترتیب، سطح یا بتن موردنظر را تخریب می‌کند. البته استفاده از قلم‌های مخصوص در این کار که به قلم‌های شش گوش معروف هستند نیز نباید فراموش شود. همچنین، نیروی لازم برای حرکت پیستون به بالا و پایین را، موتور برقی این دستگاه تأمین می کند. در انواع دیگر پیکورها مانند پیکور بادی و بنزینی، این نیرو به طرق دیگری تأمین می‌شود. در پیکور بادی از طریق هوای فشرده‌ای که از کمپرسور وارد دستگاه می‌شود، این کار انجام شده و در پیکور بنزینی، این نیرو توسط یک موتور بنزینی تولید می‌شود.
کاربرد پیکور چیست ؟
پیکور ها کاربرد های متنوعی دارند. ببینیم که کاربرد پیکور چیست و در چه مواردی مورد استفاده قرار می گیرد:
- استفاده در پروژه های شهری مانند راه سازی، تعمیرات معابر و خیابان‌ها، عملیات‌های عمرانی و ساختمانی، حفر زمین به منظور تعمیر پروژه‌های آب و فاضلاب و خطوط زیرزمینی مانند مترو
- استفاده در تخریب سطوح سنگی و بتنی که به هر دلیلی امکان استفاده از مواد منفجره یا کمپرسور برای تخریب آن ها وجود ندارد.
- در معادن بسیار بزرگ نیز ابتدا با مواد منفجره، صخره‌های بزرگ را به تکه¬سنگ‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کنند. سپس، با پیکورهای سوار بر بیل مکانیکی، تکه سنگ‌ها را به قطعات ریزتر تبدیل می‌کنند.
- از دیگر کاربردهای مهم پیکور می‌توان آسفالت جاده‌ها و انجام عملیات‌های عمرانی در جاده‌ها را نام برد.
انواع پیکور بر اساس حجم کار
چکش های برقی بر اساس حجم کاری که انجام می‌دهند، به سه دستۀ کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم می‌شوند. نوع کوچک آن دریل بتن کن، نوع متوسط چکش تخریب و نوع بزرگ آن به نام پیکور شناخته می‌شوند.
انواع پیکور بر حسب انرژی مصرفی
۱-پیکور بادی:
این ابزار که در بازار با نام‌های دیگری همچون «چکش بادی» و «پیکور پنوماتیکی» شناخته می‌شود، در بسیاری از مواردی که دسترسی به برق وجود نداشته باشد، مانند معادن، راه سازی‌ها و مکان هایی مثل چاه که استفاده از برق ممکن است خطر آفرین باشد، بسیار کاربردی است.
این نوع از چکش ها برای نیروی محرکۀ خود نیاز به کمپرسور بادی دارند. مقدار فشاری که این کمپرسور بادی باید تأمین کند، می بایست بین ۸ الی ۱۰ بار (bar) باشد. اگر میزان نیروی محرکۀ تولیدی کمتر از این مقدار باشد، دستگاه قادر به تخریب نیست یا ممکن است میزان بازدهی آن کم شود.
این نوع از پیکورها در وزن‌های مختلف از ۲ تا ۴۲ کیلوگرم قابل تهیه از بازار هستند و به دلیل وزن کم، قابل حمل توسط کارگر هستند. همچنین، این دسته از چکش های پیکور قدرتی چندین برابر پیکورهای برقی داشته و برای تخریب در هر جهتی، اعم از افقی یا عمودی مناسب هستند. توجه داشته باشید که از چکش‌های بادی برای تخریب بتن های مسلح استفاده می‌شود. علاوه بر این، با وجود اینکه چکش‌های تخریب برقی قدرتمندی به بازار آمده‌اند که بسیار قوی تر از این نوع چکش عمل می‌کنند، چکش‌های بادی جایگاه خود را حفظ کرده و در رقابت تنگاتنگی با چکش‌های برقی به سر می‌برند.
۲-پیکور برقی:
با اینکه این نوع از پیکورها چندین سال بعد از پیکورهای بادی وارد بازار شدند، اما به دلیل قدرت بالایشان در تخریب مصالحی چون بتن، توانستند به سرعت جایگاه خوبی را به خود اختصاص دهند. این چکش‌ها که به «بتن کن» یا «هیلتی» نیز معروف هستند، در تخریب بتن‌های مسلح و غیرمسلح به کار می‌روند. این ابزار علاوه بر انجام تخریب، یک ابزار قوی برای سوراخ کاری نیز به شمار آمده و به عنوان یک دریل قوی برای سوراخ کاری سطوح سنگی و بتنی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. پیکورهای برقی بسته به نوع کاربردشان در وزن‌های ۶ الی ۳۲ کیلو گرمی در بازار یافت می‌شوند. همچنین، این دسته از چکش‌های پیکور، رایج‌ترین ابزاری هستند که برای تخریب به کار می‌روند.
پیکورهای برقی یک دسته بندی دیگری هم دارند که براساس نوع مته آن هاست.در واقع، پیکورهای برقی براساس نوع مته به کار رفته درونشان، به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
- چهارشیار- دوشیار: این دسته از پیکورهای برقی که دارای وزنی بین ۳ تا ۷ کیلوگرم هستند، برای ایجاد سوراخ در میل¬گرد و ایجاد سوراخ جهت استفاده در تأسیسات و نصب مصالح به کار می‌روند. همچنین، این دسته از پیکورها بیشتر به صورت چرخشی و ضربه‌ای استفاده می‌شوند.
- پنج شیار:پیکورهای برقی پنج شیار متۀ بسیار مناسبی دارند که به آن ها کمک می‌کند تا ضربۀ بزرگی را به مصالح وارد کرده و قدرت تخریب بیشتری داشته باشند. این ابزارها دارای وزنی بین ۴ تا ۱۱ کیلوگرم هستند. همچنین، در پیکورهای برقی پنج شیار، سیستم دفع لرزش مؤثری به کار رفته است که موجب می‌شود در حین کار، از لرزش زیاد دست کاربر جلوگیری نموده و بدون احساس خستگی، تخریب تا انتها انجام شود.دسته بندی نهایی پیکورهای برقی، براساس نوع عملکرد و وزن آن هاست که به قرار زیر است:
- پیکور برقی ۷ کیلو گرمی: این دسته از پیکورها با توجه به وزن کمشان، در تخریب مصالح ظریف و سبک به کار می‌روند. این پیکورها جزو پیکورهای کوچک محسوب شده و بیشتر در تخریب سرامیک، دیوار، گچ و کندن چاه به کار می‌روند.
- پیکور برقی ۱۰ کیلوگرمی: پیکور ۱۰ کیلویی بسته به نوع عملکرد خود، بسیار پر زحمت است و کاربرد آن بیشتر در تخریب مصالحی مانند سنگ، بلوک‌ها و نیز حفاری چاه است.
- پیکور ۱۵، ۱۶ و ۱۷ کیلوگرمی: این نوع پیکورها در تقسیم بندی پیکورهای نیمه سنگین قرار گرفته و در تخریب مصالح نسبتاً سنگینی، همچون دیوارهای بتنی، تخریب کف، سنگ و سرامیک بسیار کارساز هستند.
- پیکور برقی ۳۰، ۳۱ و ۳۲ کیلوگرمی: آخرین دسته از پیکورهای برقی که تخریب مصالح را در حجم بالا و با مقاومت فوق العاده زیاد انجام می‌دهند. ویژگی‌هایی که این ابزار را نسبت به بقیۀ هم ردیفانش متمایز می‌کند، قیمت فوق العاده مناسب، سهولت انجام کار، بهبود کارایی حین استفاده، کیفیت بالای ابزار و جابجایی آسان و راحت آن است. تخریب تیرچه، سقف و فونداسیون ساختمان، از جمله کاربردهای این ابزار است.
۳-پیکور بیل مکانیکی یا هیدرولیکی:
این دسته از پیکورها در سازه هایی که برای تخریب به انرژی بسیار زیادی نیاز دارند، به کار می‌رود. این نوع پیکور نسبت به سایر پیکورها اندازۀ بسیار بزرگ‌تری داشته و اغلب روی بیل‌های مکانیکی و بابکت ها سوار می‌شوند. این کار کمک می‌کند تا بتوان بدون استفاده از مواد منفجره یا کمپرسور سطوح سنگی یا بتونی را تخریب کرد. قدرت تخریب آن ها از پیکور برقی و بادی بیشتر بوده و می توان به صورت یکجا کل فونداسیون یک ساختمان را با آن تخریب کرد. پیکورهای بیل مکانیکی در وزن‌های سنگین نهصد کیلوگرمی تا چهار تنی ساخته شده و عمدتاً در تخریب سنگ‌ها در معادن و راه سازی، ایجاد تونل و تخریب کلی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نحوۀ عملکرد این ابزار هم بدین شکل است که روغن هیدرولیکی که در پشت آن قرار گرفته است، به صورت دارکوبی به نقطۀ هدف ما ضربه وارد نموده و با ضربات پی در پی، سنگ‌ها و بتن‌ها را خرد می‌کند. برای اینکه بتوانید این محصول را روی بیل مکانیکی سوار کنید، لازم است تا سوپاپ پایه‌ای تهیه شود که بتواند ابزار را در جای خود محکم نگه دارد. توجه داشته باشید نصب سیستم چکش باید طبق استانداردهای تعریف¬شده صورت بگیرد تا به¬واسطۀ ضربات متعددی که روغن در مدار هیدرولیک ایجاد می‌کند، دستگاه در جای خود ثابت بماند.
نتیجه گیری
در این مطلب شرح دادیم که پیکور چیست و همان گونه که اشاره کردیم، پیکورها بر اساس نوع انرژی مصرفی، به دسته بندی‌های متفاوتی مانند پیکورهای بادی، برقی و هیدرولیکی تقسیم می‌شوند. کاربر باید بسته به محیط کار خود و نوع کاربری، ابزار مناسب خود را انتخاب کند؛ برای مثال، در محیطی که امکان استفاده از برق فراهم نیست، پیکورهای بادی بسیار راهگشا هستند یا در صورت تصمیم به تخریب یک بارۀ فونداسیون یک ساختمان، باید از پیکور هیدرولیکی کمک گرفت. همچنین، برای تهیۀ این ابزار در پروژه‌های عمرانی که کارگر مجبور است تا مدت طولانی به استفاده از این ابزارها بپردازد، حتماً به کاربری آسان و سایر فاکتورهای مؤثر بر بهداشت شغلی توجه فرمایید. در نهایت، با توجه به نکاتی که در بالا در مورد ویژگی‌های هر پیکور به طور مفصل شرح داده شد، اقدام به خرید ابزار نمایید.
بدون دیدگاه